تزیینات مسجد تاریخانه
ستونهای شبستان مسجد تاریخانه یا این مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد که دست کم ستونهای دهانه میانی، تزیینات گچبری دارا هستند (همچون ستونهای مسجد جامع نایین) ؛ چنان که در زمان عملیات تاسیس شبکه دفع رطوبت در پشت دیوار شبستان مسجد قطعات گچبریهایی یافت شد.
به دور تا به دور چـهـار در بـزرگ ورودی صـحـن بـه عـرض ۳/۶۰ سانتیمتر آیاتی از حرف الله مجید، به صورت هلالی و به خط ثلث، بر روی کاشی سنتی خشتی سپید رنگ با قضیه لاجوردی نقش بسته میباشد.
اسم « خرد کرامتی » که گـویـا مصـارف معماری این نصیب را پرداخته در وردی صحن مشاهده می شود.
در جنوب غربی ایـن بـخش، محراب آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد کاشی کاری مسجد جای‌دارد، که به مدل کاشی کاری محراب مسجد سید اصفهان تاسیس شده است.
به دور تا به دور محراب، با کاشی معرق زینت گردیده و آیه ۳۵ سوره نوروروشنایی، به خط ثلث وبا رنگ سپید بـر زمیـنه لاجوردی نگاشته شد‌ه‌است. امروزه نماز آدینه دامغان درین صحن اجرا مي شود.
منـاره شـامـل دو كـتـبـه بـه خـط کوفی میباشد که اولین در طول حدود ۱۰ متری قراردارد ، و با خشت تزیین شد‌ه‌است و ۳۵ سوره را دربر گـرفـتـه میباشد.
کتیبه دیگری در طول تقريباً ۲۹ متری واقع میباشد.
مسجد و مناره چهل ردیف (تاریخانه) با طرح های آجرکاری تزیین گردیده، که شایسته ترین و شاید غیروابسته ترین مثال گره سازی دربناست و شایسته ترین بخش آن «گره سازی چهارمقسم» میباشد که در بخشهای فوقانی مناره مشهود است.
غیر از مناره، سردر ورودی مسجد تاریخانه واقع میباشد که معمولی و بی تزیین میباشد. تا دو سه سال پیش، در سمت راست سردر ورودی، سنگ لوحی از فرامـن پاد شاه طـهـماسـب صفوی قرار داشت.
محل پرستش که در ادیان متعدد شکل رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد های گوناگون داشته میباشد همواره از مهم‌ترین بناهای اجتماعی کشور‌ایران به اکانت می رفته میباشد. مسجد تحت عنوان نمود عبادتگاه مسلمانها از مهم‌ترین بناهایی بود که خیلی زود به مهم ترین بنای اجتماعی در کشور ایران تبدیل شد کارکرد مذهبی این سازه در کناردیگر کارکردهای اجتماعی و سیاسی به مسجد التفات ویژه ای داد.
معماری مسجد تاریخانه بعد از مسجد جامع فهرج و مسجد جامع نایین دیرین ترین مسجد جمهوری اسلامی ایران میباشد، در کنار خصوصیت های منحصربه‌فرد ساختاری به حیث کارکرد خصوصیت های شاخصی داراست.
تاریخانه در معنای منزل پروردگار میباشد مسجد دامغان را به منجر ستونهای مختلف آن چنان که در کشور ایران نیز معمول بوده میباشد چهل ردیف هم می‌گویند این رقم اکثر وقت ها در جمهوری اسلامی ایران نماینده آن وجود ندارد که قطعاً چهل ردیف داشته باشد بلکه شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد در معنای ردیف های گوناگون میباشد نقشه این سازه نقــشه مساجد صدر اسلام میباشد که از هر عنصر فرنگی عاری میباشد.
[ شنبه 25 فروردين 1403 ] 13:03 ] [ محمد صادقی ]
[ ]