آثار سبک معماری پارتی در ایران
نسا
کهن ترین محل سکونت پارتها که تا کنون مسجد غدیر بلوار معلم مشهد یافت گردیده در نسا یا این که پارتانیسا میباشد که مسافت چندانی با عشق و علاقه آباد مدرن در ترکمنستان ندارد. روسها در درون ارگ تعداد متعددی بنای همگانی به عنوان مثال یک کاخ، موسوم به (منزل مربع) و یکسری محل پرستش کشف کردند.
طاق گرا
بر رمز راه و روش کرمانشاه و قصر شیرین و کوه خواجه و نصیب مهم محل عبادت کنگاور و بخش اعظمی از بناهای دیگر مدل معماری پارتی می باشند. بنای مسجد غدیر فلاحی مشهد کوه خواجه در سیستان ، در حوالی زابل و دریاچه هامون ایجاد شده است. قسمتی از بناهای آن مرتبط با عصر اولیه سیک معماری پارتی اشکانی و قسمتی نیز مرتبط با عصر های سپس و از فرصت ساسانی میباشد.
مسأله بسیار اساسی در بناهای این کوه ، وجود فضاهایی میباشد که ابعاد در همگی مدرسه ها ، کاروانسراها و مساجد پس از اسلام نیز تاسیس شده است و درونگرایی در آن به نیکی مشاهده می شود. ایوان و قرار تصاحب کردن فضاهای گوناگون در حوالی آن از همین درونگرایی سرچشمه میگیرد، که بعد ها نیز در معماری اهل ایران اسلامی آیتم به کارگیری قرار گرفته مسجد بابا غدیر مشهد میباشد.
از سایر فضاهای این شرکت، حیاط میباشد. این سازه معمولا پشت به آفتاب و رو به شمال بوده میباشد. در بخش ها سردسیر این ایوانها معمولا رو به جنوب فرار و گریز می گرفته اند. احتمالا در تکامل حیاط متداول مدل معماری پارتی دو مرحله وجود داشته میباشد.
در مرحله نخستین فقط یک سالن گشوده دارنده سه دیوار یا این که سقفی متشکل از تیرهای چوبی متکی بر ردیف یا این که دیوارهای سالن ساخته می‌شد. مرحله دوم هنگامی استارت شد که زدن سقف این تالارها با به کار گیری از تاقهای ضربی استارت شوید. ساختمانهای مسجد بابا قدرت مشهد مدل معماری پارتی پیوستگی خود را با سکونت طبیعی خیمه نشینان مراقبت کردند.
چادر های یک طرف گشوده چادرنشینان و ایوانهای یک طرف گشوده و مربوط به فضای بیرونی در مدل معماری پارتی ها به صورت تکامل یافته تری در کاخ سازی آنها ظهور کرد و یار و همدم با تراس های چهار گوش و مرکزی با ایوانهای چهار طرف آن ، با آنها به عجم، دربین النهرین و آشور برده شد.
[ سه شنبه 30 آبان 1402 ] 11:07 ] [ محمد صادقی ]
[ ]